Nadat je je behandelingen tegen kanker hebt afgerond, begint de herstelfase. Herstel is niet alleen lichamelijk, maar zeker ook innerlijk. Systemisch werk helpt je begrijpen wat er op een dieper niveau meespeelt – in jou én in het grotere geheel waar je deel van uitmaakt.
Wat is systemisch werk?
Systemisch werk gaat over de diepere lagen van verbinding: met je familie van herkomst, je voorouders, én met grotere systemen waar je deel van uitmaakt – zoals een gezin, organisatie of samenleving. Het uitgangspunt is dat we allemaal onderdeel zijn van een groter geheel. Binnen dat geheel heeft ieder mens een eigen plek, en het systeem streeft altijd naar balans, ordening en heelheid.
Wanneer er iets ontwricht raakt – bijvoorbeeld door een trauma, ziekte, verlies of geheim – raakt die balans verstoord. Meestal gebeurt dit onbewust. Iemand anders in het systeem (vaak een kind of latere generatie) probeert dan de balans te herstellen, bijvoorbeeld door iets te dragen wat eigenlijk niet van hem of haar is. Zonder dat je het doorhebt, neem je dan een plek in die niet de jouwe is.
Een herkenbaar voorbeeld voor veel vrouwen: stel dat je moeder als kind weinig ruimte kreeg om emoties te uiten, of zelf voor haar moeder moest zorgen. Dan is de kans groot dat jij als dochter onbewust bent gaan 'dragen' voor je moeder – bijvoorbeeld door altijd sterk te zijn, geen ruimte te nemen voor je eigen kwetsbaarheid, of door te zorgen voor anderen in plaats van jezelf. Zo neem je een plek of rol in die eigenlijk niet van jou is, maar uit loyaliteit ontstaat. Dit gebeurt zonder dat je het doorhebt, en kan leiden tot uitputting, stress of zelfs lichamelijke klachten.
Hoe werkt systemisch werk?
Systemisch werk brengt deze onderliggende dynamieken aan het licht. Het helpt je te herkennen:
- welke plek je onbewust hebt ingenomen,
- welke loyaliteiten je meedraagt,
- of je misschien iets draagt dat eigenlijk niet van jou is – zoals pijn, verantwoordelijkheid of verdriet van anderen.
Systemisch werk werkt op het niveau van het onderbewuste. Niet via logisch redeneren of praten, maar via ervaren – bijvoorbeeld in een opstelling (met representanten of voorwerpen), via visualisatie of door begeleide hypnose zoals in mijn programma.
Wanneer je op systemisch niveau kijkt en erkent wat er werkelijk speelt, ontstaat er innerlijke ordening. En waar ordening is, ontstaat rust. Je hoeft niets op te lossen – alleen te erkennen wat is. Van daaruit kan het systeem zelf weer tot rust komen.
Systemisch kijken naar levensbedreigende ziekte
Wanneer iemand te maken krijgt met een levensbedreigende ziekte zoals kanker, raakt dat aan de kern van het bestaan. Niet alleen lichamelijk en emotioneel, maar ook systemisch. Vanuit systemisch perspectief roept zo'n ziekte altijd de vraag op:
Wat wil er gezien, erkend of geheeld worden – in mij, en in het grotere geheel waar ik deel van uitmaak?
Ziekte wordt in het systemisch werk niet gezien als ‘vijand’ of ‘fout’, maar als boodschapper. De ziekte komt ergens voor te staan: een uitgesloten persoon, een familiegeheim, een grens die is overschreden. Ze heeft dus niet alleen een persoonlijke, maar ook een systemische functie.
Soms gaan we in de overlevingsstand: doorgaan, sterk zijn, niet te veel voelen. Dat is logisch, zeker als je met kanker te maken hebt gehad. Maar systemisch werk nodigt ook uit tot iets anders: stilstaan bij wat er diep van binnen speelt. Wat heeft nog aandacht nodig?
Is er verdriet dat nog niet gevoeld is? Een ervaring die nog geen plek heeft gekregen? Een rol die je bent gaan vervullen die eigenlijk niet bij jou hoort? Juist door die dingen onder ogen te zien, ontstaat er ruimte. Niet door te vechten, maar door zacht te worden voor wat er is.
Geen schuld, geen oorzaak – wél betekenis
Systemisch werk wijst geen schuldigen aan en stelt geen medische oorzaken vast. Het stelt vragen als: Wat heeft deze ziekte zichtbaar gemaakt? Wat mag ik misschien teruggeven, loslaten of eindelijk erkennen?
Een systemische kijk op kanker
Wanneer we kanker bekijken op celniveau, zien we dat gezonde cellen hun functie vergeten en zich niets meer aantrekken van de grenzen en ordening binnen het lichaam. Ze gaan hun eigen weg – zonder afstemming, zonder begrenzing.
Vanuit systemisch perspectief kun je dit op meerdere manieren duiden:
- Als het systeem geen grenzen kent, zoekt het lichaam een uitweg
In families waar grenzen vaag zijn – door trauma, versmelting of parentificatie – kan iemand het gevoel verliezen van wat van hem of haar is. Het lichaam reageert dan soms als spiegel van dat grensverlies. - Overmatige loyaliteit overschrijdt innerlijke grenzen
Altijd voor anderen zorgen, jezelf wegcijferen, nooit rust nemen – dit zijn patronen die voortkomen uit diepe loyaliteit. Maar ze overschrijden ook je innerlijke grenzen, wat zich fysiek kan uitdrukken. - Ziekte als noodsignaal: waar zijn jouw grenzen?
Soms zegt iets in je systeem ‘nee’, terwijl jij ‘ja’ blijft zeggen tegen dingen. Kanker kan dan verschijnen als een krachtig signaal: Er is iets te veel, te lang of te zwaar gedragen.
Herstel begint met ordening en begrenzing
In systemisch werk komt heling vaak door het hernemen van je plek en het begrenzen van wat niet van jou is. Dat betekent: verantwoordelijkheid terugleggen waar die hoort, en ruimte maken voor jezelf.
Wat betekent het om je plek in te nemen?
Iedereen heeft een eigen plek binnen het familiesysteem – bijvoorbeeld als dochter van jouw ouders, of als jongste of oudste zus. Wanneer je die plek inneemt, voel je rust, stevigheid en verbinding met jezelf.
Maar soms schuiven we van onze plek. Bijvoorbeeld:
- Als je als kind voor je ouder gaat zorgen.
- Als je jezelf kleiner maakt uit loyaliteit.
- Als je de pijn of schuld van iemand anders onbewust op je neemt.
Kinderen zijn ongelofelijk loyaal aan hun systeem. Vanuit die loyaliteit nemen ze soms een zogenoemde 'magische plek' in: een plek die niet bij hun leeftijd of positie hoort, maar die ze op zich nemen in de hoop het systeem te helen. Ze proberen – vaak onbewust – iemand te vervangen die er niet was, spanning op te lossen of liefde te verdienen door te zorgen of te pleasen. Hoewel deze dynamiek voortkomt uit liefde, kan het op latere leeftijd leiden tot gevoelens van overbelasting, onrust of het kwijt zijn van jezelf.
Systemisch werk helpt je om die magische plek te herkennen en los te laten. Je keert terug naar jouw eigen plek – niet als egoïstische daad, maar als daad van herstel. Van daaruit kun je ook beter zorgen voor anderen, zonder jezelf te verliezen.
Kanker een plek geven
Veel mensen willen wanneer ze klaar zijn met de behandelingen kanker zo snel mogelijk achter zich laten en het als het ware wegstoppen. “Ik ben er klaar mee.” “Dat boek is dicht.” Maar juist dat verzet tegen wat is, zorgt vaak voor spanning.
Wat je ontkent, blijft steeds de kop op steken. Ziekte maakt deel uit van jouw geschiedenis. Als je die ervaring geen plek geeft in jouw innerlijke landschap, ontstaat er een innerlijk conflict. Jouw lichaam weet nog wat jij liever vergeet.
Door de ziekte systemisch te erkennen – niet per se als iets goeds, maar als iets wat ís geweest – ontstaat rust. Je hoeft er niet van te houden. Alleen te zeggen: “Jij hoort er ook bij. Jij bent onderdeel van mijn verhaal.”
Ook na de behandelingen blijft het lichaam soms signalen afgeven. Restklachten kunnen wijzen op wat nog geen plek heeft gekregen.
Wanneer restklachten een boodschap dragen
Voor veel mensen verdwijnen de lichamelijke klachten na kanker niet vanzelf. Vermoeidheid, overprikkeling, gebrek aan concentratie of spanningsklachten blijven soms hardnekkig aanwezig. Vanuit systemisch perspectief kun je restklachten zien als innerlijke alarmsignalen. Ze zijn een zachte, maar hardnekkige herinnering: "Wacht even. Je bent iets vergeten. Niet in je hoofd, maar in je ziel."
Soms blijven restklachten bestaan omdat de ervaring van ziekte nog niet volledig is geïntegreerd. Zolang het lichaam nog iets probeert te vertellen – een pijn, een les, een grens die overschreden is – zullen klachten blijven functioneren als herinnering.
Pas wanneer je de ervaring werkelijk erkent, de boodschap ontvangt en de ziekte een plek mag krijgen in jouw levensverhaal, verliezen restklachten hun functie. Dan mogen ze gaan. Wat zwaar was, kan transformeren tot iets waardevols. En dat maakt ruimte voor rust, helderheid en herstel.
Systemisch kijken als sleutel tot rust en herstel
Systemisch werk is geen traditionele therapie. Je hoeft niets uit te pluizen of op te lossen. Het is een manier van zien:
van wat er werkelijk speelt – voorbij woorden, voorbij verhalen.
Als je systemisch kijkt, zie je dat gedrag, ziekte of vermoeidheid vaak logisch zijn binnen het grotere geheel. Niet als schuldvraag, maar als uiting van een systeem in disbalans. En dat opent de deur naar herstel.
Voor vrouwen die herstellen van kanker, kan systemisch werk helpen om niet alleen fysiek, maar ook op zielsniveau te helen:
- Door te ontdekken wat in jou nog aandacht, ruimte of vervulling nodig heeft.
- Door je eigen plek in te nemen.
- Door terug te geven wat niet van jou is.
- En door te erkennen: ik ben hier – en dit is mijn leven, nu.
Je hoeft het niet alleen te doen. Systemisch werk geeft je de taal, de ruimte en de bedding om op een diep niveau te helen – zodat jij je leven weer volledig kunt omarmen.
Ben je klaar om niet alleen fysiek, maar ook innerlijk verder te herstellen?
Van Kanker naar Kracht helpt je om los te laten wat niet van jou is, je plek opnieuw in te nemen en met meer energie, helderheid en vertrouwen verder te leven.
👉 Lees hier meer over het programma
