Kan het keto dieet kanker genezen?

Hoor jij ook van die verhalen? Dat kanker simpel te genezen is? Dat koolhydraten eten slecht voor je is? Ketogeen eten of koolhydraat-arm eten zou dé oplossing zijn tegen kanker en tegen je overtollige kilo’s.

Ik hou er van wanneer claims onderbouwd worden door wetenschappelijk onderzoek. Door echt betrouwbaar onderzoek waarbij de onderzoekers niet betaald worden om te schrijven wat het meest winstgevend is voor de geldschieter. Daarom deze uitgebreide blog over het keto of koolhydraatarme dieet.

Het ketogeen dieet is een voedingspatroon waarbij je vrijwel geen koolhydraten eet en je energie voornamelijk haalt uit vetten en eiwitten. Vlees staat daardoor veel op het menu. Dit dieet zou volgens sommige voorstanders zowel kanker kunnen bestrijden als helpen bij gewichtsverlies.

Wat is een ketogeen dieet en hoe werkt het?

Een ketogeen dieet is een voedingspatroon dat extreem laag is in koolhydraten en hoog in vetten, met als doel het lichaam in een toestand van ketose te brengen. In ketose schakelt het lichaam over van het gebruik van glucose als primaire energiebron naar het verbranden van vet, waarbij ketonen worden geproduceerd als brandstof voor de hersenen en spieren.

Normaal gesproken haalt het lichaam zijn energie uit koolhydraten, die worden afgebroken tot glucose. Wanneer de inname van koolhydraten echter drastisch wordt beperkt, zoals bij een ketogeen dieet, moet het lichaam een alternatieve energiebron vinden. Dit gebeurt via ketonen, die in de lever worden geproduceerd uit vetzuren. Deze ketonen kunnen de bloed-hersenbarrière passeren en dienen als brandstof voor de hersenen.

Hoewel het ketogeen dieet oorspronkelijk werd ontwikkeld in de jaren 1920 om epilepsie te behandelen, wordt het nu vaak gepromoot als een hulpmiddel voor gewichtsverlies en, in sommige gevallen, als een mogelijke behandeling voor ziekten zoals kanker. Het dieet is effectief gebleken voor sommige patiënten met epilepsie die niet goed reageren op medicatie, maar het heeft ook risico's en nadelen, zoals tekorten aan voedingsstoffen, obstipatie en een verminderde diversiteit van het darmmicrobioom.

Bij het volgen van een ketogeen dieet is het belangrijk om te realiseren dat hoewel het lichaam kan overschakelen op vetverbranding, het dieet niet geschikt is voor iedereen, vooral niet op de lange termijn. Een tekort aan belangrijke voedingsstoffen zoals vitamines en mineralen is gedocumenteerd, en het risico op hartaandoeningen neemt toe door de hoge inname van verzadigde vetten.

Kan een ketogeen dieet kanker genezen of voorkomen?

Er zijn claims dat ketogene diëten kanker zouden kunnen genezen of voorkomen, maar de wetenschappelijke onderbouwing voor deze beweringen ontbreken. Tot op heden heeft geen enkele klinische studie aangetoond dat een ketogeen dieet een voordeel heeft voor de behandeling van kanker bij mensen. Ondanks de populariteit van het keto-dieet en het feit dat er momenteel verschillende onderzoeken lopen, is er geen bewijs voor de effectiviteit ervan tegen kanker.

Onderzoek suggereert dat ketonen, de alternatieve brandstofbron die het lichaam gebruikt in ketose, kankergroei kan stimuleren. Zo zijn ketonen in verband gebracht met het bevorderen van de groei van borstkankercellen en het versnellen van uitzaaiingen. In experimentele modellen werd zelfs een verdubbeling van de tumorgroei waargenomen wanneer kankercellen werden blootgesteld aan ketonen. Dit heeft sommige onderzoekers ertoe gebracht om ketonenblokkerende medicijnen te overwegen om verdere tumorgroei te voorkomen.

Daarnaast kan de consumptie van verzadigde vetten, die vaak hoog is in een ketogeen dieet, het risico op kankerprogressie verhogen. Bijvoorbeeld, een hoge inname van dierlijke vetten is in verband gebracht met een verhoogd sterfterisico bij prostaatkanker en een slechtere overleving bij borstkanker. Het voedingspatroon dat wordt aanbevolen door kankerorganisaties staat dan ook lijnrecht tegenover dat van het ketogeen dieet: ze raden een dieet aan dat rijk is aan plantaardige voeding, vol groenten, fruit, peulvruchten en volkoren granen, en laag in verzadigde vetten.

Plantaardig Ketogeen Dieet

Een plantaardig ketogeen dieet combineert de principes van ketose met de voordelen van een plantaardig voedingspatroon. Dit betekent dat de meeste vetten uit plantaardige bronnen komen, zoals avocado’s, noten en olijfolie, en dat het dieet geen verzadigde vetten uit dierlijke producten bevat. Het idee hierachter is dat je de voordelen van ketose krijgt zonder de risico’s die gepaard gaan met een hoge inname van dierlijke vetten, die in verband worden gebracht met een verhoogd risico op kankerprogressie en cardiovasculaire aandoeningen. Onderzoek naar dit type dieet is nog in een vroeg stadium, maar het zou theoretisch minder schadelijk kunnen zijn voor hart- en vaatgezondheid en het darmmicrobioom vergeleken met de standaard ketogene diëten die zwaar leunen op dierlijke producten.

Watervasten

Een andere benadering die vaak wordt genoemd, is watervasten. Dit houdt in dat je voor een bepaalde periode alleen water drinkt, wat leidt tot een toestand van ketose omdat het lichaam geen externe energiebronnen heeft en overschakelt op het verbranden van vet. Watervasten is onderzocht in verband met de behandeling van kanker vanwege de potentiële rol van vasten in het vertragen van de groei van tumoren. Sommige studies suggereren dat vasten de gevoeligheid van kankercellen voor chemotherapie kan vergroten en het lichaam kan helpen bij het verwijderen van beschadigde cellen. Het blijft echter een ingrijpende methode en moet alleen onder medisch toezicht worden toegepast.

Het belangrijkste om te onthouden is dat hoewel er veelbelovende theorieën zijn over ketogene diëten zoals plantaardig keto en watervasten, er op dit moment nog onvoldoende bewijs is om ze breed aan te bevelen voor de behandeling van kanker. De risico's en mogelijke bijwerkingen, zoals voedingsstoffentekorten, ondergewicht en negatieve effecten op de darmflora, moeten altijd worden afgewogen tegen de mogelijke voordelen.

Het effect van een ketogeen dieet op de algehele gezondheid

Hoewel ketogene diëten populair zijn geworden voor gewichtsverlies, brengen ze verschillende gezondheidsrisico's met zich mee, vooral op de lange termijn. Hier zijn enkele belangrijke effecten van dit dieet op de gezondheid:

1. Voedingsstoffentekorten: Ketogene diëten zijn vaak zo laag in voedingsstoffen dat ze een tekort aan minstens 17 essentiële micronutriënten veroorzaken, waaronder vitamines en mineralen. Dit heeft geresulteerd in ernstige aandoeningen zoals scheurbuik en, in sommige gevallen, de dood door seleniumtekort. Hoewel supplementen sommige tekorten kunnen aanvullen, mist het dieet vaak belangrijke prebiotica, die essentieel zijn voor een gezonde darmflora.
   
2. Darmgezondheid: Het gebrek aan vezels in het ketogeen dieet leidt vaak tot constipatie en verminderd de diversiteit en rijkdom van de darmflora. Binnen 24 uur na het starten van een vet- en vezelarm dieet kunnen er veranderingen optreden in het microbioom, wat kan leiden tot ontstekingen, gewichtstoename en een verhoogd risico op aandoeningen zoals een lekkende darm (= verhoogde darmpermeabiliteit, het fenomeen waarbij de darmwand meer doorlaatbaar wordt dan normaal, waardoor schadelijke stoffen zoals onverteerde voedseldeeltjes, bacteriën of giftige stoffen in de bloedbaan lekken).
3. Hartgezondheid: De hoge inname van verzadigde vetten op ketogene diëten, met name als het gaat om dierlijke vetten, verslechteren de arteriële functie en verhogen het risico op hartaandoeningen. Studies tonen aan dat mensen die een dierlijk koolhydraatarm dieet volgen, een 50% hoger risico hebben op overlijden door hart- en vaatziekten. In tegenstelling, diëten die gebaseerd zijn op plantaardige bronnen van vetten en eiwitten, zoals noten en volle granen, worden geassocieerd met een lager sterfterisico.
4. Bot- en spiergezondheid: Ketogene diëten veroorzaken botverlies, wat vooral kinderen treft. Er zijn ook gevallen van groeiachterstanden en nierstenen gedocumenteerd bij kinderen die dit dieet volgen. Daarnaast kan het dieet spiermassa verminderen, zoals blijkt uit studies waarin atleten op keto-diëten zelfs spierverlies vertoonden, ondanks krachttraining.
5. Gewichtsverlies: Hoewel het ketogene dieet vaak wordt gepromoot als een effectieve manier om snel gewicht te verliezen, toont onderzoek aan dat het daadwerkelijke vetverlies vaak beperkt is. Veel van het gewichtsverlies dat wordt gemeld bij mensen die een ketogeen dieet volgen, komt voort uit het verlies van watergewicht in plaats van vet. Tijdens de eerste fase van het dieet verbruikt het lichaam glycogeen, dat water vasthoudt. Wanneer het glycogeen opraakt, verliest het lichaam water, wat kan resulteren in een snelle daling op de weegschaal.

Daarnaast vertraagt een ketogeen dieet de daadwerkelijke vetverbranding. Studies tonen aan dat hoewel mensen op een ketogeen dieet vaak gewicht verliezen, een aanzienlijk deel hiervan spiermassa en water betreft in plaats van vet. In een onderzoek naar gewichtsverlies op een keto-dieet, bleek dat de snelheid van vetverlies werd gehalveerd in vergelijking met andere diëten, zoals vetarme of plantaardige diëten.

Herstellen na ziekte: Focus op een gezond gewicht en optimale gezondheid

Na een ziekte zoals kanker is het bereiken of behouden van een gezond gewicht essentieel zijn voor het herstel. Waar sommigen te licht zijn na de behandelingen door verlies van spiermassa of eetlust, hebben anderen juist te maken met gewichtstoename door hormonale schommelingen en inactiviteit. De nadruk moet echter niet liggen op gewichtsverlies op zich, maar op het ondersteunen van de algehele gezondheid en vitaliteit.

 Een effectief voedingspatroon om zowel aan te sterken als een gezond gewicht te bereiken, is een whole food plant-based (WFPB) dieet. Dit dieet, rijk aan onbewerkte plantaardige voedingsmiddelen zoals groenten, fruit, volkoren granen en peulvruchten, ondersteunt niet alleen het reguleren van het lichaamsgewicht, maar bevordert ook herstelprocessen in het lichaam. Het bevat veel voedingsstoffen die ontstekingsremmend werken en de darmgezondheid verbeteren, wat van cruciaal belang is na intensieve behandelingen zoals chemotherapie.

 Het voordeel van een WFPB-dieet is dat het door zijn lage caloriedichtheid toch vullend is, wat betekent dat je vrij kunt eten zonder je zorgen te maken over overmatige calorie-inname. Het helpt niet alleen bij het behoud van een gezond gewicht, maar biedt ook voordelen zoals verbeterde cholesterolwaarden en een lager risico op hart- en vaatziekten en diabetes. Voor degenen die door ziekte zijn afgevallen, helpt dit dieet bij het opbouwen van spiermassa en het herstellen van kracht (in combinatie met krachttraining) door de inname van voldoende plantaardige eiwitten.

 Ook speelt de timing van maaltijden een rol in het herstel. Onderzoek heeft aangetoond dat het consumeren van grotere maaltijden in de ochtend en lichtere maaltijden later op de dag de vetverbranding kan stimuleren, wat gunstig kan zijn voor de energiebalans en het herstel.

 De focus zou moeten liggen op het voeden van het lichaam met hoogwaardige voeding die het herstel ondersteunt en tegelijkertijd een gezond gewicht bevordert, ongeacht of dat gewichtsverlies of gewichtstoename betekent. Een whole food plant-based dieet biedt een veilige, duurzame manier om dat doel te bereiken en bevordert tegelijkertijd de algehele gezondheid.

 Lijkt whole food plant-based voor jou nog een te grote stap? Het is belangrijk om te weten dat elke stap in de richting van meer plantaardige en onbewerkte voeding voordelen oplevert. Zelfs kleine aanpassingen, zoals het vervangen van één maaltijd per dag met meer plantaardige ingrediënten, heeft al een positieve invloed op je gezondheid. En het is niet nodig om koolhydraatrijke voedingsmiddelen zoals granen, aardappelen, bonen en peulvruchten te vermijden—integendeel, deze voedingsmiddelen zijn juist een uitstekende bron van vezels, vitaminen, mineralen en energie die helpen bij herstel en het behoud van een gezond gewicht.

 Koolhydraten zijn vaak onterecht in een negatief daglicht gesteld, maar complexe koolhydraten zoals die in volkoren granen en peulvruchten, zorgen voor langdurige energie en ondersteunen een gezonde spijsvertering. Ze spelen ook een cruciale rol in het stabiliseren van de bloedsuikerspiegel, wat gunstig is voor zowel gewichtsbeheersing als algemene gezondheid.

Samenvatting

Het ketogene dieet, dat oorspronkelijk werd ontwikkeld voor de behandeling van epilepsie, heeft in recente jaren veel aandacht gekregen als middel voor gewichtsverlies en als mogelijke behandeling voor kanker. Echter, het wetenschappelijke bewijs ondersteunt de gezondheidsclaims van het ketogeen dieet niet. Hoewel het effectief kan zijn voor het verlagen van bloedsuikerspiegels, blijkt dat het dieet ook verschillende gezondheidsrisico's met zich meebrengt, zoals tekorten aan voedingsstoffen, spierverlies, botproblemen, en een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.

Specifiek in het geval van kanker blijkt dat ketonen tumorgroei kunnen bevorderen in plaats van te vertragen. De hoge inname van verzadigde vetten in veel keto-diëten wordt bovendien in verband gebracht met een verhoogd risico op kankerprogressie.

Voor kankerpatiënten en mensen die herstellen van een ziekte, biedt een whole food plant-based dieet een gezonder alternatief. Dit dieet helpt niet alleen bij veilig gewichtsverlies, maar ondersteunt ook het herstel van de algehele gezondheid, bevordert de darmgezondheid, verlaagt het risico op chronische ziekten, en kan zonder strikte portiecontrole worden gevolgd.

Kortom, hoewel het ketogeen dieet in sommige specifieke gevallen voordelen kan hebben, biedt een plantaardig dieet op de lange termijn veel meer gezondheidsvoordelen en veiligheid, vooral voor mensen die herstellen van ernstige ziekten zoals kanker.

Vond je dit interessant om te lezen? Wil jij ook je energie terug na kanker en een gezond leven met vertrouwen in de toekomst? Wil je eenvoudig en moeiteloos weer de controle over je leven krijgen, met de kracht van je onderbewuste? In ons groepsprogramma werken we ook met technieken zoals hypnose, die je helpen je onderbewuste te beïnvloeden en de diepere lagen van je herstel aan te pakken. Schrijf je nu vrijblijvend in voor de wachtlijst en ontdek hoe deze aanpak je kan ondersteunen naar een leven vol vitaliteit en balans. KLIK HIER om je op te geven.

NutritionFacts.org

Deze blog is geschreven met behulp van de informatie van Nutritionfact.org. Dit is een non-profit website die wetenschappelijk onderbouwde informatie biedt over voeding en gezondheid. De site werd opgericht door Dr. Michael Greger, een arts die zich richt op preventieve geneeskunde en evidence-based voeding. Het doel van de website is om iedereen toegang te geven tot de laatste onderzoeken op het gebied van voeding, en te laten zien hoe een gezonde leefstijl kan bijdragen aan de preventie en behandeling van chronische ziekten zoals kanker, hartziekten en diabetes.

De inhoud van NutritionFacts.org is gebaseerd op duizenden peer-reviewed studies die op een toegankelijke manier worden samengevat in video’s, blogs en artikelen. De site bespreekt onder meer de voordelen van whole food plant-based diëten en geeft een kritische blik op populaire diëten zoals het ketogeen dieet. Wat de site bijzonder maakt, is dat alle informatie vrij toegankelijk is en niet wordt gefinancierd door commerciële belangen, waardoor de focus ligt op objectieve, wetenschappelijk onderbouwde kennis.

NutritionFacts.org wordt wereldwijd erkend als een betrouwbare bron voor iedereen die meer wil weten over de wetenschap achter gezonde voeding.

Een aantal geraadpleegde studies:

The BROAD Study: A Randomised Controlled Trial Using a Whole Food Plant-Based Diet in the Community for Obesity, Ischaemic Heart Disease or Diabetes
Nutrition & Diabetes (2017)
Link naar artikel

The Ketogenic Diet and Hyperbaric Oxygen Therapy Prolong Survival in Mice with Systemic Metastatic Cancer
PloS One (2013)
 DOI: 10.1371/journal.pone.0065522

Low-carbohydrate diets and all-cause mortality: a systematic review and meta-analysis of observational studies
PloS One (2013)
 DOI: 10.1371/journal.pone.0055030