7 tips om je energiehuishouding te boosten

In deze blog vertel ik je mijn 7 tips om je energiehuishouding te boosten. Ik vertel je hoe je jouw lichaam optimaal kunt ondersteunen door het gebruik van voedingssupplementen en waar je op moet letten.

Vooropgesteld dat ik geen voedingsdeskundige ben, heb ik me wel zeer goed verdiept in het gebruik van voeding en voedingssupplementen bij herstel na kanker.

Ik verbaas me er namelijk steeds over dat wanneer je als (ex)kankerpatiënt bij de (huis)arts komt met klachten zoals vermoeidheid er niet verder gekeken wordt. Dat je moe bent ‘Dat hoort erbij’ zo wordt er geredeneerd. Terwijl je met dezelfde klachten, zonder je kanker verleden, bij de huisarts meteen een bloedonderzoek krijgt. En ja, het feit dat je kanker hebt (gehad), dat je behandelingen hebt ondergaan zoals chemo en bestralingen zorgt voor mentale en fysieke vermoeidheid. Maar wanneer je dan ook niet de juiste vitamines en mineralen binnen krijgt, dan heb je een dubbel probleem.

Optimaal herstel

Ziek zijn en herstellen van ziekte kost veel energie. Je lichaam moet cellen herstellen die behandelingen zoals chemotherapie en bestraling kapot hebben gemaakt. Menopauze en hormoontherapie zorgen er ook voor dat je vermoeider voelt en je lichaam meer behoefte heeft aan bepaalde vitamines en mineralen.

Naast dat je mentaal met een hoop dingen zit, bijvoorbeeld bang bent dat de kanker terug komt, je je afvraagt of je nog wel de oude wordt, je het lastig vind dat je er anders uitziet dan voor je ziek werd, en nog meer zaken welke energie kosten, ben je ook nog steeds bezig met je fysieke herstel. Daar heb je de juiste voeding, vitamines en mineralen voor nodig.

Ik heb de belangrijkste vitamines en mineralen op een rijtje gezet waar mensen in het algemeen al vaak tekort in hebben, en een aantal specifiek omdat je een behandeling tegen kanker hebt gehad.

Vitamine B12

Vitamine B12 is nodig voor de aanmaak van rode bloedcellen en voor een goede werking van het zenuwstelsel. Vooral bloed- en zenuwcellen vermenigvuldigen zich snel en daar zijn de effecten van een tekort aan vitamine B12 vaak het eerst te merken.

Vitamine B12 beschermt onze hersencellen en beïnvloedt onze geestelijke gesteldheid.

Een tekort aan vitamine B12 kan leiden tot:

• Depressieve gevoelens
• Vermoeidheid
• Slaaptekort
• Concentratiestoornissen
• Stemmingswisselingen
• Spierzwakte
• Tintelende ledematen
• Bloedarmoede

Een vitamine B12-tekort geeft op den duur neurologische gevolgen omdat het zenuwstelsel wordt aangetast. Patiënten klagen over tintelingen en een dof gevoel in handen en voeten.

In veel chemotherapieën worden middelen gebruikt die de zenuwen aantasten. Vaak worden de klachten zoals tintelingen in ledematen of een dof gevoel in handen en voeten daarom toegeschreven aan het gebruik van deze middelen. Hierdoor wordt niet meer verder gekeken naar een mogelijk andere oorzaak.

Ook het gebruik van maagzuurremmers vermindert de opname van vitamine B12. Om vitamine B12 op te kunnen nemen in de darm is er een stof uit je maagsap nodig. Wanneer je dus minder maagsap aanmaakt door medicatie, of doordat je een operatie hebt gehad aan je maag, dan kun je wel voldoende vitamine B12 binnen krijgen, maar dan kun je het niet opnemen.

Ook stress, ontstekingen (maag en/of darmen), en andere medicijnen kunnen zorgen dat vitamine B12 onvoldoende wordt opgenomen.

Een groep die extra vatbaar is voor een tekort aan B12 zijn vegetariërs en veganisten. Je krijgt vitamine B12 normaal binnen door voedingsmiddelen van dierlijke afkomst te eten. Vitamine B12 komt namelijk voor in de grond. En sinds wij onze groentes goed wassen, zit daar geen grond en dus vitamine B12 in.

Er is onderzoek gedaan bij patiënten met chronische vermoeidheid. Zij kregen dagelijks 1000 mcg vitamine B12 toegediend. Dit gaf goede resultaten. Er zijn geen ongewenste effecten bekend bij mensen die langdurig te veel vitamine B12 innamen.

Vitamine B12 supplementen kun je krijgen in verschillende vormen. Onder andere tabletten die je moet doorslikken, spray’s voor onder je tong en zuigtabletten. Wanneer je vitamine B12 niet goed kunt opnemen door medicatie of andere problemen, is een spray of zuigtablet aan te bevelen. Dan wordt de B12 namelijk door je slijmvliezen in je lichaam opgenomen.

Vitamine D3

Vitamine D is belangrijk voor de gezondheid. Het verhoogt bijvoorbeeld de opname van kalk in de botten waardoor vitamine D van belang is voor behoud van sterke botten, maar ook voor sterke tanden. Vitamine D is belangrijk voor een normale spierwerking. Daarnaast draagt vitamine D bij aan de weerstand. Vitamine D is belangrijk voor het immuunsysteem, stimuleert de spierfunctie en speelt een rol bij de groei en ontwikkeling van lichaamscellen.

Een tekort aan vitamine D kan leiden tot:

• vermoeidheid
• lusteloosheid
• spierpijn
• spierkramp
• bloedend tandvlees

We kunnen onder invloed van UV-straling uit zonlicht zelf vitamine D aanmaken. Cholesterol vormt hiervoor de grondstof. In de herfst en winter blijkt de lichaamseigen vitamine D-aanmaak echter bijzonder laag te zijn. Maar in onze Hollandse zomers maken we over het algemeen nog te weinig vitamine D aan, zeker wanneer je je huid wat meer bedekt om pigmentvlekken of reactie op medicatie wilt verminderen.

Vitamine D3 is een in vet oplosbare vitamine. Hierdoor kan overdosering schadelijk zijn. De veilige bovengrens van inname van vitamine D (voor volwassenen) is 100 mcg of 4000 i.e. Zelf gebruik ik wanneer de R in de maand is 75 mcg en in de zomer 50 mcg.

De minimale bloedwaarden voor vitamine D3 in je bloed is 80 nmol/l. Mensen in de zuidelijke landen hebben ongeveer een waarde van 125 nmol/l. Bij 250 nmol/l en hoger bestaat de kans op vitamine D vergiftiging. Hiervoor moet je overigens over een zeer lange periode veel te veel innemen.

Magnesium

Magnesium is één van de belangrijkste mineralen die ons lichaam nodig heeft. Magnesium helpt tegen vermoeidheid, draagt bij tot de normale werking van zenuwen en spieren en bevorderd onder andere onze stofwisseling. Magnesium zorgt voor sterke botten en een goed gebit. En je hersenen hebben magnesium nodig voor je geheugen en concentratie.

Daarnaast reguleert dit mineraal het calcium, koper, zink, kalium en vitamine D- gehalte van het lichaam. Een heel belangrijk mineraal dus.

Magnesium kan je eigenlijk niet los zien van Calcium. Je moet namelijk een juiste verhouding calcium/magnesium binnen krijgen. De goede verhouding tussen calcium en magnesium is 2:1.

Wanneer je (vervroegd) in de menopauze komt is het sowieso goed om calcium bij te slikken. Een supplement waar beide in zitten kan dan een oplossing zijn.

Magnesium komt vooral voor in granen, noten, bonen en groene groenten. Helaas bevatten onze voedingsmiddelen steeds minder vitamines en mineralen door verarming van de bodem.

Hierdoor krijgen we meestal te weinig magnesium binnen en kunnen er klachten ontstaan zoals:

• vermoeidheid
• lusteloosheid
• spierkrampen
• rusteloze benen
• prikkelbaarheid

De aanbevolen hoeveelheid Magnesium, voor een volwassen vrouw, is 280 milligram per dag. De veilige bovengrens is vastgesteld op 400 milligram per dag uit voedingssupplementen.

Je kunt kiezen om magnesium in de vorm van een tablet te nemen, maar je kunt ook kiezen om dagelijks magnesiumolie te gebruiken. Bijvoorbeeld voor het slapen gaan op je kuiten smeren. Je moet na het intrekken wel douchen want het blijft een beetje plakkerig.

Wat nog veel fijner is, is jezelf verwennen met een voetenbad met magnesiumvlokken. Dit kost natuurlijk wel wat meer tijd dan het innemen van een pil. Maar het is zeer ontspannend en sowieso heerlijk voor je voeten.

Overdosering door inname van voedingssupplementen kan leiden tot maag-, buik- en darmklachten. Het gebruik van natuurlijke magnesium is aan te bevelen boven chemisch gemaakte stoffen. Natuurlijke magnesium wordt veel beter opgenomen dan zijn chemische broertje.

Het smeren met magnesiumolie of opname uit een magnesium(voeten)bad leidt zelden tot overdosering. Dit is eigenlijk altijd de natuurlijke vorm van magnesium die hiervoor gebruikt wordt.

Vitamine B11 (Foliumzuur)

De meeste mensen kennen Vitamine B11 of Foliumzuur als een vitamine die belangrijk is voor zwangere vrouwen en hun ongeboren kind. Daarnaast wordt Vitamine B11 ook wel aangeraden voor mensen waarbij er klachten zijn aan de handen en voeten door aantasting van de zenuwen. (bijvoorbeeld door chemotherapie)

Een langdurig tekort kan leiden tot:

• vermoeidheid
• bloedarmoede
• gewichtsverlies
• verminderde eetlust

Normaal zal er niet snel een tekort optreden van vitamine B11. Maar wanneer het maag-darm-stelsel aangetast wordt door bijvoorbeeld chemotherapie is de opname in de darmen vaak verminderd.

Vitamine B11 is in het menselijk lichaam nodig voor de vorming van gezond zenuwstelsel, de vorming van rode bloedcellen (vervoer zuurstof) en de vorming van witte bloedcellen (afweer)

De aanbevolen hoeveelheid B11/foliumzuur voor een volwassen vrouw is 300 mcg. In de herstelfase na je behandeling is 400 mcg aan te raden wanneer je last hebt van tintelingen of pijn in handen en/of voeten.

Wanneer je Vitamine B11 gaat slikken is het erg aan te raden om ook Vitamine B12 te gebruiken. Deze 2 vitamines hebben namelijk een grote wisselwerking op elkaar.

Jodium

Jodium is een mineraal die belangrijk is voor het juist functioneren van je schildklier. Het is een belangrijk onderdeel van schildklierhormonen die onder meer het tempo van de stofwisseling in het lichaam reguleren.

Een te lage inname van jodium kan leiden tot

• Depressieve gevoelens
• Vermoeidheid
• Koude handen en voeten
• Droge huid en haren
• Haaruitval
• Spierpijn en spierkrampen
• Geheugenverlies
• Concentratiestoornissen
• Onverklaarbare gewichtstoename

In onze voeding zit van nature niet veel Jodium. Vandaar dat bakkers zogenaamd bakkerszout gebruiken. Aan dit bakkerszout is jodium toegevoegd. Verder hebben wij gejodeerd keukenzout.

Wanneer je 6 sneetjes brood per dag eet dan kom je aan je dagelijkse Jodium behoefte. Maar wanneer je zelf brood bakt of biologisch brood koopt, dan zit hier onvoldoende jodium in.

In landen waar het heel normaal is om zeewier te eten, daar krijgen de mensen voldoende Jodium binnen. Zeewier is namelijk bij uitstek een bron van Jodium.

Wanneer je nu zeewier droogt en maalt, dan kun je er ook pillen van maken. Zo zijn de meeste Jodium voedingssupplementen gemaakt van kelp (is een zogenaamde blaaswier)

De wettelijk vastgestelde aanbevolen dagelijkse hoeveelheid voor jodium bedraagt 150 mcg per dag. De meeste supplementen zijn 150 en 200 mcg.

Bloedonderzoek

Wanneer je wilt weten hoe het met de waardes van de vitamines in jouw bloed is, kun je bloedonderzoek laten doen via je huisarts of specialist. Wanneer je aangeeft dat je het wilt laten controleren in verband met je klachten gaan de meeste artsen wel akkoord.

Het meten van je magnesiumgehalte is een wat lastiger verhaal. Bloeduitslagen geven een vertekend beeld omdat maar 1% van je magnesiumgehalte te meten is in je bloed.

Sowieso interpreteren artsen een bloeduitslag verschillend. Er wordt gekeken naar gemiddelde normaalwaardes. Elk laboratorium heeft zijn eigen gemiddelde normaalwaardes. Het beste is om naar de daadwerkelijke meetwaardes te vragen.

Kwaliteit van supplementen

Wanneer je voedingssupplementen gaat kopen is het van belang dat je naar kwaliteit kijkt. En ja, kwaliteit is wat duurder. Maar hier ga je echt profijt van hebben. Want vitamines en mineralen kopen die je niet of nauwelijks opneemt is meer dan zonde van je geld.

Zelf let ik op een aantal zaken. Ik wil bijvoorbeeld geen dierlijke producten. Ik kijk of het de juiste vorm van de vitamine of mineraal is (natuurlijke oorsprong). Voor pillen en tabletten wordt vaak gebruik gemaakt van vulstoffen. Ik zorg dat deze vrij zijn van synthetische conserveermiddelen en synthetische kleur-, geur- en smaakstoffen.

Goede merken zijn o.a. Solgar (glazen potjes), Orthica, Royal Green, AOV

Let op:

Voor alle vitamine-, en mineralen-suppletie geldt: Wanneer je nog in je behandeling bent, overleg dan met je arts. Sommige vitamines en mineralen verstoren de werking van medicatie. Ook wanneer je nierfunctie (nog) niet optimaal is, overleg dan het gebruik van supplementen met je arts.